Esther van der Voort is trainer bij Spreken voor Publiek. En mede-eigenaar trouwens ook. Ze staat regelmatig op het podium als dagvoorzitter en spreker, ze maakte zelfs een theatervoorstelling die het tweede jaar in gaat in seizoen ‘22/’23. Kortom, die heeft weleens een microfoon vast. Ze vertelt over spreekangst. Waar zij als doorgewinterde spreker natuurlijk ab-so-luut geen last van heeft. Toch?
Misselijk van de zenuwen
‘Maar jij hebt geen last van spreekangst natuurlijk!’ Die opmerking hoor ik zo vaak en er klopt geen hout van. Ik leg dan uit dat ik natuurlijk spreekangst heb, maar dat het niet die alles verlammende angst meer is die ik in het begin had. Je weet wel, drie kleuren schijtend misselijk van de zenuwen op de parkeerplaats van de locatie. ‘Oh,’ zeggen mensen dan, ‘je hebt nu gewoon gezonde spanning’. Nee, dat ook niet.
Gezonde spanning is wat anders
Ik snap ook wel dat het in je eigen hoofd beter klinkt als je zegt ‘gezonde spanning’, in plaats van ‘spreekangst’. Maar een gezonde spanning heb ik als ik op vakantie mag, of als m’n kind straks op moet in de musical van groep 8. Die tinteling in je hoofd en handen, waarbij de gedachte ‘ik heb er zin in’ toch echt de overhand heeft. Ervaren sprekers hebben allicht ‘gezonde spanning’ in plaats van angst. Maar ik schijt gewoon altijd even blubber van tevoren.
Zenuwen zijn er altijd
Dat wat ik voel als ik ‘op moet‘ komt echt meer in de buurt van minder fijne bezigheden. Gaatje boren bij de tandarts of schuld bekennen na een enorme blunder. Alles in je wenst dat het niet zou hoeven. Maar je moet, al zie je er als een berg tegenop en wenste je dat je spontaan de corona kreeg en er onderuit kon. Ik vind op het podium staan en het vak van spreker heerlijk, maar zenuwen? Die zijn daar een onderdeel van en gaan echt niet op miraculeuze wijze weg in de loop der jaren.
Spreken voor een groep is eng
Spreekangst is ook niet zo gek. Je staat op het punt om voor een groep mensen te gaan staan. En laten we gelijk even helder zijn: het is al snel een groep hè? Je hoeft echt niet op een podium met microfoon voor 100 mensen te staan om het spreken voor publiek te noemen. Een teamoverleg telt net zo goed, of een presentatie geven voor het MT; even snel de instructies geven aan de klas, of een sollicitatiegesprek. Mensen staren naar je en dan moet het maar gebeuren. Je kunt niet halverwege zeggen ‘moment, ik ga me nog even een weekje voorbereiden’. Het is onvoorspelbaar, er is geen weg terug met goed fatsoen, kortom: het is gewoon eng.
Spreekangst, het hoort er gewoon bij
Dus spreekangst? Accepteer het; dan ben je al een heel stuk verder. En ga niet zitten wachten tot je vlak voor een spreekmoment wordt overvallen door een heerlijk gevoel van ‘gezonde spanning’, want dat gaat waarschijnlijk nooit gebeuren. En laat die mensen die zeggen dat ze niet nerveus zijn maar het juist een leuke uitdaging vinden maar praten. Ik geloof ze nooit. Wil je je voorbereiden op spreken voor een groep, of leren er wat relaxter mee om te gaan? We hebben meerdere cursussen, altijd in de randstad, meestal geven we onze trainingen in Utrecht.